اگر پزشك شما تخلف كند …

ديروزبا برادرم رفته بوديم پزشك متخصص پوست و مو و زيبايي (Dermatology). قسمتي از پوست صورتم نارسايي چربي دارد كه خيلي مهم نيست. برادرم كه قبلا پيش اين پزشك متخصص كه گويا از بهترين پزشك هاي اصفهان بنام دكتر ذوفن است  رفته بود همراه من آمد تا بپرسد چرا درمانش كار نكرده  اما پزشك به او جواب نداد و تلويحا گفت كه بايد يك ويزيت ديگر بگيرد. با خودم به اين فكر فرو رفتم كه چرا هيچ مكانيزم نظارتي براي مراقبت از تخلف پزشكان وجود ندارد اگر او تعمدا نسخه اي تجويز كند كه بيمارش دوباره به او مراجعه كند چه كسي از حقوق بيماران دفاع ميكند؟ دلايل زيادي وجود دارد كه اين پزشكان دست به اين نوع تخلف بزنند:

1-      در يك تجربه كه در مقايسه دو ايالت امريكا انجام شده استيون لويت به اين نتيجه رسيده كه در ايالتي كه زادو ولد در آن كمتر است و كنترل جمعيت بيشتر رعايت مي شود  نحوه زايمان بيشتر سزارين است تا طبيعي اما در ايالت هاي  با زاد و ولد بيشتر كمتر از نوع سزارين كه  گرانتر است استفاده مي شود پس نتيجه گرفته مي شود كه در ايالتي كه تقاضا كمتر است پزشكان دست به تخلف زده اند تا درامد خود را ازين طريق جبران كنند.

2-      خدمات پزشكان پوست و مو و زيبايي بدليل اينكه  در جامعه ما از نوع محصولات  لوكس به حساب مي آيد و تقاضا براي اين خدمات به مراتب كمتر است به همين خاطراحتمال اينكه رفتار اين پزشكان شبيه رفتار پزشكان متخلف امريكايي باشد زياد است (البته با در نظر گرفتن ساير فاكتورهاي موثر در فساد اداري از جمله ساختارهاي فرهنگي و رفتارهاي عادتي كشورهاي جهان سوم  ميزان نا هنجاري هاي اجتماعي ايران حتما از كشوري مثل امريكا بيشتر است)

3-      ممكن است بگوييد يك پزشك بدليل اعتبارش در بازار و به تبع آن كاهش درامدي كه گريبان گيرش مي شود دست به چنين كاري نمي زند اما اولا در كوتاه مدت درامدش افزايش مي يابد زيرا تا كاهش اعتبار بازاري پزشك اثر خودش را در بازار بگذارد دكتر ما پولش را به جيب زده ثانيا مگر ما در طول عمر خود چند بار مشكل زيبايي يا پوستي پيدا خواهيم كرد كه دوباره دست به انتخاب پزشك بزنيم ثالثا پزشك هم مراقب است كه از تعادل خارج نشود مثلا با توجه به قيمت خدمات بيمار بيشتر از مقدار معمول وعرف اور ا دنبال نخود سيا نمي فرستد.

4-      با توجه به اينكه خدمات زيبايي و پوست و مو كالايي لوكس است پس داراي كشش بالايي است  و مصرف كننده نسبت به قيمت حساسيت بالايي دارد (مانند يك شامپو يا كرم گران قيمت)  به همين خاطر افزايش قيمت ممكن است به كاهش درامد بنگاه ارائه دهنده خدمات منجر شود زيرا قيمت كه افزايش مي يابد p ميزان تقاضا بيش از آن كاهش مي يابدq پس اثر جمعي درامد كه ضرب اين دو متغير است منفي است p.q و كاهش مي يابد پس براي بنگاه انگيزه زيادي وجود دارد كه درامدش را از طرق غير از دستكاري قيمت افزايش دهد.

5-      يك ويژگي ديگر كه احتمال اين تخلفات را بالا مي برد تخصصي بودن اين حرفه است  مثلا اگر يك دارويي را براي من تجويز كند حتي اگر اطلاعات كافي  در اختيار داشته باشم و دسترسي كامل به منابع برايم وجود داشته باشد نمي توانم صحت تجويز پزشك را تشخيص دهم تازه در فرهنگ ما يك مثال خوب براي تابعيت يا تقليد بي چون و چرا مثال پزشك و بيمار است كه خوب در اذهان ما رخنه كرده و ديگر آدم جرات نمي كند بگويد بالاي چشم شما ابروست.

6-      يك تجربه شخصي از 6 سال پيش دارم يك هفته از مهر ماه گذشته بود كه آپپانديسم اوت كرد جراح آپانديس من كه يك پزشك داش مشتي لات سبيل در رفته و ورزشكار زورخونه هاي سنتي (به نام بختيار مالكي) بود مرا يك هفته در بيمارستان  و يك ماه در خانه زمين گير كرده بود طوري كه  وقتي رفتم سر كلاس هيچ كدام از همكلاسي ها مرا نشناختند در حالي كه يك بيمار آپانديسي بعد از 2 روز استراحت  كاملا سر حال و سالم مي تواند به كارش برسد اما من تا ما ه ها فقط براي معاينه به مطب اين يارو مي رفتم و كلي پول ويزيت مي دادم (فكنم اون موقه 10 هزار بود خوبه اينم بگم كه مطبش مثل زورخونه هاي قديمي بود و منشي دكتر هم شبيه مرشدهاي زورخونه بود) پزشك شيفت بيمارستان يه بار به من گفت كه همه بيماران اين يارو وضعشان مثل من بوده بعد از دوره معالجه تازه فهميدم جريان از چه قراره.

به نظر مي رسد يك مكانيزم نظارتي لازمه بي چون و چراي صنف پزشكان باشد چون  سرو كارشان با جان انسان است و بسيار حساس است البته اين دغدغه ها از همان ابتدا وجود داشته و قسم نامه بغراط كه پزشكان پس از فارغ التحصيلي ياد مي كنند از همين نوع است اما انگار اثر چنداني ندارد يك پيشنهاد ميتواند اين باشد كه نظام مهندسي پزشكي نسخه هاي پزشكان را بطور رندم انتخاب كند و دست به بررسي بزند البته هزينه اش بالاست شايد شما پيشنهاد هاي بهتري داشته باشيد.

یک پاسخ

  1. سلام عالی و کامل بود موفق باشید

بیان دیدگاه